 |  |
- "İş için doğru bir adamın ordusu."
- ―Klon asker toplanma çağrısı yapıyor
Büyük Ordu ve Klon Ordusu olarak da bilinen Büyük Cumhuriyet Ordusu (BCO), tamamı ödül avcısı Jango Fett'in genetik olarak değiştirilmiş şablonundan oluşturulan klon askerlerden oluşan Galaktik Cumhuriyet Ordusu'nun büyük bir dalıydı. Kamino gezegenindeki klonlama tesislerinde gizlice yetiştirilen Büyük Ordu, galaksiyi Cumhuriyet ve yeni kurulmuş Bağımsız Sistemler Konfederasyonu arasında bölmekle tehdit eden Ayrılıkçı Krizi'ne cevap olarak Galaktik Senato'nun ısrarıyla resmi olarak Yüce Şansölye Palpatine tarafından kuruldu. Jedi Düzeni üyeleri, Yüce Komutan rütbesini elinde tutan Şansölye Palpatine'den sonraki ikinci yetkili olarak BCO'da yüksek rütbeli komutanlar ve generaller olarak görevlendirildi. Jedi komutanların liderliği altında Büyük Ordu, Klon Savaşları boyunca birçok dünyada Ayrılıkçı Droid Ordusu ile savaştı ve galakside baş kaldıran sayısız bölgeye Cumhuriyet egemenliğini geri kazandırmak için üç yıl boyunca ağır kayıplar verdi.
YSÖ 19 yılında, Klon Savaşları bitmek üzereydi ve Cumhuriyet, kesin bir zaferin sınırındaydı. Özellikle Dış Halka Seferi gibi son savaşların ortasında Yüce Şansölye Palpatine, bir Jedi İsyanı durumunda tüm klon askerlere ölümcül güç kullanarak Jedi subaylarını ortadan kaldırmasını isteyen bir komut olan 66. Emir'i verdi. Sadakat için genetik olarak tasarlanmış ve sorgusuz sualsiz tüm emirlere uyması için şartlandırılmış klonların büyük çoğunluğu, silahlarını Jedi'lara kaldırdı ve tez zamanda onlardı öldürdü. Coruscant'ta bulunan yeni Sith Lordu Darth Vader, Şansölye'nin Yeni Düzen Beyannamesi'nden birkaç gün önce Jedi Tapınağı'na olan saldırı sırasında 501. Lejyon'u yönetti ve neredeyse tapınaktaki herkesi öldürdü. Cumhuriyet'in birinci Galaktik İmparatorluk'a dönüşümünden hemen sonra Büyük Cumhuriyet Ordusu, Stormtrooper Kolordusu olarak yeniden düzenlendi. Bu kapsamda Cumhuriyet'in kalan klon askerleri, Spaarti teknolojisi ile üretilen milyonlarca yeni klonla birlikte Stormtrooper Kolordusu'nda yer aldı. İmparator Palpatine'in hükümdarlığı altında İmparatorluk stormtrooperları, İmparator'a olan sarsılmaz sadakatlerinden dolayı Yeni Düzen'in bir sembolü haline geldi. Aynı şekilde Büyük Cumhuriyet Ordusu'ndan geriye kalanlar, insan komutanların subaylara terfi ettirilmesiyle birlikte İmparatorluk Askeriyesi'nin kara ordusu olarak görev yapan İmparatorluk Ordusu'nun temelini oluşturdu.
Klon Savaşları'nın sonunda Palpatine'in, Cumhuriyet'in yıkılışına ve Jedi'ların yok edilmesine adanmış bir düzene ait olan Sith'in Kara Lordu Darth Sidious olduğu keşfedildi. Palpatine ve Sidious olan Kara Lord, iç savaşın iki tarafını da kontrol etti ve BCO'yu, eş zamanlı olarak Jedi Şövalyeleri'ni tasfiye ederken galaksiye Sith egemenliğini getirmek için bir araç olarak kullandı. Bunun sonucunda BCO, Kara Zamanlar dönemini ve ardından İmparatorluk ve Cumhuriyet'i Yeniden Kurma Birliği arasında gerçekleşen Galaktik İç Savaş'ı getiren Sith komplosunun temel faktörü olarak hatırlandı.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Otoritemin ilk adımı büyümekte olan Ayrılıkçı krizini engellemek için Büyük Cumhuriyet Ordusu'nu kurmak olacak."
- ―Yüce Şansölye Palpatine
Palpatine yönetiminin başlangıcında (YSÖ 32) Cumhuriyet, bir ordu ve donanmanın eski haline getirilmesi konusunda tartışmalar on yıllardır sürse de, daimi bir orduya sahip değildi. Askeri tek güç, nesiller boyunca barışı koruyan Jedi'lardı. Yine de Jedi'lar bir ordu değildi. Eskiden, Cumhuriyet'in askeri güçleri hatırı sayılır derecede büyüktü fakat Yeni Sith Savaşları'nın (YSÖ 1000) ardından, Jedi Düzeni'nin desteği daha da arttığı için kademeli bir küçülme başladı.[6]
Gitgide Jedi'lardan, müzakereciler olarak hareket etmeleri istendi. Fakat krizler üst üste yığılırken, Düzen içerisindeki bazıları yaklaşmakta olan ve sayıları savaşmak için yetersiz olan bir karanlığı hissetti. Klon ordusunun yaratılması, Güç'te büyüyen gölgeye cevap olarak yoldaşlarının bilgisi ve onayı olmadan Jedi Ustası Sifo-Dyas tarafından gizlice emredildi.[7] Sifo-Dyas, bir orduyu fonlamak için kendi servetini ve Bankacılık Klanı'nın servetini kullanan Hego Damask kılığındaki Sith Lordu Darth Plagueis tarafından emir vermesi için manipüle edilmişti. Plagueis, Kaminoluların Jedi'lara olan ilgisinden dolayı emrin sadece bir Jedi'dan gelmesi durumunda bu emri kabul edeceklerine inanıyordu.[1]
BCO'nun ilk çarpışması şüphesiz droid ordusunu başarıyla bozguna uğrattığı Geonosis Savaşı[2] olacaktı. Fakat bu sadece, ordunun ağır kayıplar yaşadığı çok daha büyük Klon Savaşları'nı başlatmıştı.
Bardan Jusik gibi bazı Jedi'lar, klonların dinlenme izni olmadığından ve sürekli savaşmak zorunda olduğundan dolayı Jedi Düzeni'nin aslında bir köle ordusu kullandığını hissediyordu. Bu nihayetinde Jusik'in, Cumhuriyet'in bir orduyu bu şekilde kullanmasından iğrenerek Jedi Düzeni'ni terk etmesine neden oldu.
Klon askerler, Klon Savaşları'nın büyük bir kısmında Jedi'ların komutası altında savaşmasına rağmen Yüce Şansölye Palpatine, savaşın sonlarında ordunun idari kontrolünü Jedi'lardan aldı[8] ve klonları, savaştan hemen sonra Galaktik İmparatorluk'u kurarken ve Büyük Jedi Tasfiyesi'nin başlangıcında Jedi Düzeni'ni yok etmesi için kullandı.[5] Kendisini İmparator ilan eden Palpatine, klon ordusunu çabucak Stormtrooper Kolordusu'na dönüştürdü ve yeni İmparatorluk'unun askeriyesine entegre etti.
66. Emir ve Jedi Tasfiyesi'nden sonra birkaç klon Büyük Ordu'dan kaçtı. Bu klonların büyük çoğunluğu, Omega Mangası'nın bir kısmı, Hükümsüz-sınıfı Gelişmiş Keşif Komandosu ve Yüzbaşı Maze gibi bazı Gelişmiş Keşif Komandolarını içeren Özel Operasyonlar Tugayı'ndandı.
Savaşın bitiminden önce Cumhuriyet'in elinde bulunan her gezegene kendi klon asker güçleri ile birlikte valiler yerleştiren Sektör Yönetim Kararnamesi yayınlandı. Bu aynı zamanda Moff ya da sektör valisi pozisyonunu oluşturdu. Demokrasinin ve Senato'nun gücünün geleceğinden korkulduğu için bu karar, 2.000 Delegasyonu tarafından protesto edilen kararlardan biriydi fakat reddedildi.[8] Valiler ve klon alayları kısa süre sonra belirlenmiş gezegenlerine gelmeye başladı.[9]
Savaş uzayıp gittikçe safları yeni stoklar ve gönüllülerle desteklendiği için savaş katılan toplam klon sayısı bilinmiyor. Galaktik İmparatorluk'un oluşumu ile birlikte Büyük Cumhuriyet Ordusu'nun varlığına son verildi ve İmparatorluk Ordusu olarak yeniden düzenlendi. BCO'nun tüm askeri personeli, aktif olarak görevde kalmak için yeni hükûmete bağlılık yemini etmek zorunda kaldı ve bunu reddedenler asker kaçakları ile hainler olarak damgalanıp yakalandıktan sonra infaz edildi.[10]
Galaktik İç Savaş sırasında Jango Fett'in klonları, Galaktik İmparatorluk'taki stormtrooperların 1/3'ünü oluşturuyordu fakat Galaktik İç Savaş'ın başlangıcıyla Klon Savaşları'ndan kaç tane klon askerin kaldığı bilinmiyor.[11] Fett'in klonları olmayanlar ve normal insanların orduya akın etmesinden dolayı Komutan Cody gibi Fett'in klonları, Stormtrooper Kolordusu'nun Büyük Cumhuriyet Ordusu'nun mirası olmasını bir utanç kaynağı olarak gördü.
Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Merkezler[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Bunun üzerine, Eski cumhuriyet neredeyse sınırsız bir askeri birlik tedariği yaratmak için gizemli klonlama teknolojisinden güç alarak kendi ordusunu kurdu."
- ―Cumhuriyet'in kendi askeriyesini kurma açıklaması
BCO ve tüm Cumhuriyet Askeriyesi, Ayrılıkçı Krizi sırasında Galaktik Senato'nun bir Cumhuriyet Ordusu yaratması için Yüce Şansölye Palpatine'e acil durum yetkileri vermesinden sonra anayasal olarak yeniden kuruldu.[2] Böylece BCO, Yüce Komutan ve Başkomutan askeri rütbelerini elinde bulunduran Yüce Şansölye tarafından yönetildi.[12] BCO ve Cumhuriyet Askeriyesi'nin geri kalanı, Savunma Bakanlığı tarafından yönetildi.[12] Savaş Konseyi Danışma Paneli, Büyük Ordu üzerinde yetkiye sahip olan diğer yürütme organlarına dâhildi.[9]
BCO'nun yasama kurulu, Galaktik Senato'nun Askeri Gözetim Komisyonu tarafından sağlanıyordu.[13]
Büyük Ordu ve Cumhuriyet Donanması'nın üst düzey askeri organı, Genelkurmay Başkanı[12] tarafından yönetilen Cumhuriyet Yüksek Komutasıydı[14]. Büyük Ordu'nun merkezi komutası olan BCO Merkezleri, Jedi Tapınağı'nın yakınına kurulmuş olan Coruscant Komuta Merkeziydi[15].[16]
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
Komuta Merkezi, Büyük Ordu'yu yönetmek için birkaç dala sahipti. Bunlardan bir tanesi BCO'nun saha lojistik taburları ile sürekli temasta olan Cumhuriyet Savunma Tedariği bürosuydu.[15] Yeni teknolojilerin araştırılması ve geliştirilmesi ise Ordu Silahları Araştırma Departmanı tarafından yapılıyordu.
BCO'nun özellikle görülebilir dallarından biri, baş gezegen Coruscant'ın güvenliğinden sorumlu olan Ana Gezegen Güvenlik Komutasıydı. Ana Gezegen Güvenliği, kırmızı zırhlarıyla ayırt edilen ve Cumhuriyet vatandaşlarını keyfi şekilde durdurma ve arama yetkilerine sahip klon şok askerleri olan Coruscant Muhafızları'nı kontrol ediyordu.[7] Yeni Düzen Beyannamesi, Galaktik İmparatorluk'u kurduğunda klon şok askerleri, hükûmetin düzgün bir şekilde geçişini sağlarken senatoyu korkutmak için Senato Binası'na ve Cumhuriyet Yönetim Binası'na konuşlandırıldı.[8]
Özellikle Decimator seferi sırasında bazı BCO tesisleri, Kaminolu droidler tarafından inşa edildi.[17]
Taktiksel Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Ordu, ayrı Savaş Düzenleri'ne bölünmüştü. Bunlar sıradan kuvvetler ve özel kuvvetlerdi. Sıradan kuvvetlerin çoğu, Klon Savaşları boyunca değişmedi ve Galaktik İmparatorluk tarafından bile kullanıldı. Özel kuvvetler ise özel görevlere sahip olan ve Jedi Komutanlardan çok az yardıma ihtiyaç duyan son derece bağımsız klon komandolardı.[17]
Sıradan kuvvetlerin komuta yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]
- "…BCO ortalama insanlardan oluşsaydı şu anda işleyen bir orduya sahip olmazdınız. Klon askerler en iyi hale getirilmiş insanlardır ve nüfusun sadece yüzde ikisi bu askerler kadar sert, dirençli ve agresif olabilir."
- ―Mij Gilamar, klon askerlerin acı hissetmediğini çünkü savaş için yaratıldıklarını ve bunun için yetiştirildiklerini rapor ediyor.
- Büyük Ordu—Yüce Şansölye Palpatine tarafından yönetilen 10 sistem ordusu (3,000,000 asker).[17] 3,000,000 asker Sifo-Dyas'ın ilk emriydi, savaş sırasında toplam klon sayısı arttı.[4]
- Sistemler Ordusu—Bir Yüksek Jedi General tarafından yönetilen 2 Sektör Ordusu (294,912 asker).[4][17]
- Sektör Ordusu—Bir Kıdemli Jedi General tarafından yönetilen 4 kolordu (147,456 asker).[4][17]
- Kolordu/Tümen—Bir Jedi General ve bir mareşal komutan tarafından yönetilen 4 lejyon (36,864 asker).[4][17]
- Lejyon/Tugay—Bir kıdemli komutan ve bir Jedi General tarafından yönetilen 4 alay (9,216 asker).[4][17]
- Alay—Bir alay komutanı ve bir Jedi Komutan tarafından yönetilen 4 tabur (2,304).[4]
- Tabur—Bir tabur komutanı, binbaşı ve bir Jedi Komutan tarafından yönetilen 4 bölük (576 asker).[4]
- Bölük—bir yüzbaşı tarafından yönetilen 4 müfreze (144 asker).[4][17]
- Müfreze—Bir teğmen ve başçavuş tarafından yönetilen 4 manga (36 asker).[4]
- Manga—Bir çavuş ve onbaşı tarafından yönetilen 9 asker.[4]
Klon Savaşları boyunca zayiat oranı Büyük Ordu'nun sayısını oldukça küçülttü. Coruscant Savaşı'ndan önce, orijinal Kamino klon askerlerin çoğu ölmüş veya savaşmaya devam edemez hale gelmişti.[12] Fakat savaşın ortalarında Cumhuriyet askeriyesini geliştirme tasarısı, Galaktik Senato'da oy çoğunluğu alarak ek beş milyon klon askerin finansmanına izin verdi.[18] Klon Savaşları'nın azalan günlerinde milyonlarca Spaarti yetişkin klonları, hâlâ sayıca üstün olan Ayrılıkçı Ordu'ya karşı savaşlarında Kaminolular tarafından yaratılmış benzerlerini desteklemek için konuşlandırıldı.[12]
Özel kuvvetlerin komuta yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel Operasyonlar Tugayı (ÖO TUG)—Arligan Zey tarafından komuta edilen 20 grup (10,00 asker), Birinci Geonosis Savaşı'ndan sonra 10 Komando Grubu'ndan oluşuyordu.
- Komando Grubu—5 bölük (500 asker)
- Bölük—5 askeri birim (100 asker).
- Askeri Birim—5 manga (20 asker).
- Manga—4 birim.
Ekipman[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Havanları buraya getirin!"
- ―Umbara Savaşı sırasında Yüzbaşı Rex
Büyük Cumhuriyet Ordusu askerlerinin neredeyse benzer doğalarından dolayı imalatçılar, ortak bir yaklaşım benimseyebiliyordu. Klon olmayanlar veya Cumhuriyet personeli olmayanların aşağıdaki ekipmanlarla donatıldığı söylenemez, klon birimlerinin artan sayısı sebebiyle insan merkezli bir dizayna başvurulmuştu.
Silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tüfekler
- DC-15X keskin nişancı tüfeği[19][20] — Cumhuriyet askeriyesi keskin nişancıları için tercih edilen bir silah.
- DC-15S blaster karabina[21] — Standart blaster karabina.
- DC-15A blaster tüfeği[21] — Standard blaster tüfeği.
- DC-17m DSS'[22] — Klon Komandolar tarafından taşınan modüler blaster tüfeği.
- DP-23 Pompalı tüfek — Öncelikli olarak yakın muharebe için kullanıldı.
- WESTAR-M5 blaster tüfeği—GKK askerler gibi seçkin kuvvetler tarafından kullanıldı.
- DC-19 karabina "Gizlilik" — Gölge askerler ile sınırlı.
- Tabancalar
- DC-15s blaster tabancası — Özellikle klon komandolar tarafından kullanıldı.
- DC-17 blaster tabancası — Askeriyenin standart tabancası.
- Plazma engelleyici ve elektrik silahları
- "Anka II" plazma engelleyici — BCO tarafından muharebe hizmetine itildi.
- "DN mekanizmalı atıcı" plazma engelleyici — Oldukça popüler anti droid silahı.
- Elektromanyetik darbe atar — Büyük Ordu'nun jet askerleri tarafından taşınıyordu.
- Mükerrer blasterlar
- Mitralyöz — 21. Nova Kolordusu'nun Galaktik Bahriyeliler tarafından kapsamlı şekilde kullanıldı.
- Z-6 mükerrer blaster topu[23] — Klon askerler ve Ağır silahlı GKK askerler tarafından taşınabilir ağır mükerrer blaster topu olarak kullanıldı.
- EWHB-12 ağır mükerrer blaster[24] — Üç ayaklı ağır ateş destek platformu.
- Pistonlu dörtlü blaster — Z-6 blaster topunun daha ağır bir alternatifi.
- Yakın dövüş silahları
- Eklem plağı vibro bıçak — Tüm klon komandoların Katarn-sınıfı komando zırhlarında bulunuyordu.
- Cop — Ölümcül olmayan dövüşlerde kullanıldı.
- Kalkan
- İsyan bastırma kalkanı[25] — Ölümcül olmayan dövüşler için isyan bastırma askerlerine sağlandı.
- Patlama kalkanı[24] — Blaster ateşlerine karşı savunma için piyadeler tarafından kullanıldı.
- Elektroasa[26] — Cumhuriyet hapishanelerinde isyan bastırma askerlerine verildi.
- Patlayıcı aygıtlar
- Termal detanatör şeridi
- Patlayıcı paket
- Şerit yükü
- EDB bombası
- İyon bombası[27] — Elektronik bozma aygıtı.
- A-Sınıfı termal detanatör — Cumhuriyet bombacıları ve diğer birçok klon asker tarafından kullanıldı.
- Baradium-çekirdeği kod anahtarı termal detanatör — Tüm klon askerlerin savaş zırhlarında bulunuyordu.
- V-1 termal detanatör
- Parça tesirli el bombası[27]
- Ters kutuplu titreşim bombası
- V-6 düzensiz bomba
- HX2 antipersonel mayın — Bölge tutma patlayıcısı.
- Atıcılar
- Bomba atar
- RPS-6 roketatar
- MiniMag PTL füze atar[28]
- PLX-1 taşınabilir füze atar
- PLX-2M taşıabilir füze atar (Prototip) — Yeniden yapılanmadan önce kısa süre hizmet gördü.
- Klon havanı[29]
- Alev makineleri
- BT X-42 alev silahı — Klon alev askerleri tarafından taşındı ve Geonosisliler veya binalar gibi kolay yanan hedeflere karşı kullanıldı.
- Diğerleri
- F-187 füzyon kesici — Klon teknisyenler tarafından kullanılan kesici takım.
- Dürbünler — Uzun menzilli keşifler için kullanıldı.
Zırh ve giysi[değiştir | kaynağı değiştir]
- Muharebe Zırhı
- Aşama I klon asker zırhı — Klon Savaşları'nın erken aşamasında muharebe personeline verilen koruyucu zırh.
- Aşama II klon asker zırhı — Klon Savaşları'nın ilerki dönemlerinde daha hafif ve daha güçlü değiştirmeler.
- Katarn-sınıfı komando zırhı — Klon komandolar için rezerve edilmişti.
- GKK asker zırhı — GKK Askerleri tarafından kullanıldı.
- Klon eğitim zırhı — Sadece eğitim için.
- Eklentiler
- Omuzluk — Bir veya iki omuzda bulunuyordu.
- Kama — Esnek koruyucu teçhizat.
- Telemetre
- Kaska Takılı Telemetre
- Elde Taşınabilen Telemetre
- Cephane kesesi
- Tabanca kılıfı — Yukarda bahsedilen standart blaster tabancalarına uygun olarak dizayn edilmiş bele takılı taşıma kılıfı.
- Metal omuz kayışı — Ek teçhizat taşımak için kullanıldı.
- JT-12 sırt roketi — klon jet askerler tarafından kullanılan az şekilde değiştirilmiş varyant.
Savaş boyunca standart dizaynlar, özel görevler için değiştirildi ve uyarlandı.
Üreticiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Blastech Endüstrileri, Cumhuriyet için son teknoloji silahların büyük çoğunluğunu sağlıyordu, daha sonra savaş sonrası değişimleri sağlayacaktı.
Şahsi savunma kıyafetlerinin ve vücut zırhının ana tasarımcısı ve üreticisi, Cumhuriyet'in klonlanmış personellerinin çoğu ile aynı gezegende bulunan ve Kamino merkezli bir şirket olan Kaminolu Zırh Ustaları Ltd. idi.
Personel[değiştir | kaynağı değiştir]
Rütbeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Jedi rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yüksek Jedi General—On Sistemler Ordusu'ndan birini yöneten Jedi Yüksek Konsey Üyeleri.[4]
- Kıdemli Jedi General—Yirmi Sektör Ordusu'ndan birini yöneten Jedi Ustaları.[4]
- Jedi General—Kolorduları veya lejyonları yöneten Jedi Şövalyeleri.[4]
- Jedi Komutan—Alaylar ve taburları yöneten Jedi Padawanlar.[4]
Klon olmayanların rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tuğgeneral—Meebur Gascon'un istediği rütbe. Aynı zamanda tugayları yönettiler veya muharebe dışı departmanlara liderlik etmek de dâhil olmak üzere genel merkez atamaları ve personel işlevlerini yaptılar.[30]
- Albay—Bu rütbe, Geonosis Savaşı'nın kahramanı Meebur Gascon'da bulunuyordu.[30]
Klon rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mareşal Komutan—Bir klon askerin erişebileceği en yüksek rütbe. Tüm komutanlar gibi zırhları, sarı renk kodluydu. Baş üstü göstergesindeki rütbe belirteci olan işaretler iki tane yatay ve paralel dörtlü çizgi oluşturan sekiz noktaydı. Her mareşal komutan bir kolordunun komutasındaydı.[4]
- Kıdemli Komutan—Klon güçlerinin erişebileceği en yüksek ikinci rütbe. Zırhları sarı renk kodluydu ve baş üstü göstergesindeki rütbe belirteci, paralel uzanan üç noktadan oluşan iki yatay sıraydı. Her biri bir tugay veya lejyonun komutasındaydı.[4]
- Alay Komutanı—Yine sarı zırh ile gösteriliyordu. Baş üstü göstergesindeki işaretler, iki noktadan oluşan iki paralel sıra halinden düzenlenmişti. Her biri bir alayın komutasındaydı.[4]
- Tabur Komutanı—Klon güçlerinin en düşük komutan rütbesiydi. Yine sarı zırh ile gösteriliyordu, baş üstü göstergesindeki işaretler dik olarak yığılmış iki noktadan oluşuyordu. Her biri bir taburun komutasındaydı.[4]
- Binbaşı—Zırhları kırmızı renk kodluydu. Baş üstü göstergesindeki işaretler, paralel uzanan dört dikey çizgiydi. Her biri bir taburun ikinci komutanıydı.[4]
- Yüzbaşı—Yüzbaşıların zırhı da, baş üstü göstergesindeki üç dikey paralel çizgi ile birlikte kırmızı renk kodluydu. Her biri bir bölüğün komutasındaydı.[4]
- Üsteğmen—Mavi zırh ile gösteriliyordu. Rütbe, iki dikey paralel çizgiden oluşan işaretler ile belirtiliyordu. Her biri bir müfrezenin komutasındaydı.[4]
- Teğmen—Mavi zırh ile gösteriliyordu. Rütbe, dikey bir çizgi ile belirtiliyordu. Her biri bir müfrezenin komutasındaydı.[4]
- Başçavuş—Yeşil zırh ile gösteriliyordu. Müfrezelerin ikinci komutanlarıydılar ve beş eğik çizgiden oluşan bir rütbe belirtecine sahiplerdi.[4]
- Çavuş—Yine yeşil zırh ile gösteriliyordu, bir manganın komutasındaydı ve üç eğik çizgiden oluşan bir rütbe belirtecine sahipti.[4]
- Onbaşı—Klon güçlerinin en düşük ikinci rütbesiydi. Mangaların ikinci komutanıydılar ve iki eğik çizgiden oluşan bir rütbe belirtecine sahiplerdi.[4]
- Asker—Klon güçlerindeki en düşük rütbeydi ve bir eğik çizgiden oluşan bir rütbe belirtecine sahipti.[4]
- Harbiyeli—Bu rütbe askerden bile daha düşüktü. Yeni klonlar tarafından kullanılıyordu. Bunlar, final sınavlarını geçmemişlerdi ve bu nedenle henüz asker olarak sayılmamışlardı.[4]
Sahne arkası[değiştir | kaynağı değiştir]
Büyük Cumhuriyet Ordusu, Gizli Tehlike'deki Büyük Gungan Ordusu'ndan sonra bir Star Wars filminde gözüken ikinci "büyük ordu"dur.
Genişletilmiş Evren'de Büyük Ordu'nun terminolojisi, BCO hakkındaki birçok kitabı yazan Karen Traviss'in İngiliz olmasından dolayı İngiliz Silahlı Kuvvetleri'ne benzemektedir.
Sayılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Obi-Wan Kenobi, Klonların Saldırısı'nda Kamino'ya gittiğinde Kaminolu başbakan Lama Su, 200,000 askerin (bazen birimler olarak belirtilir) konuşlanmaya hazır olduğunu ve bir milyonu askerin de yolda olduğunu konusunda onu bilgilendirmişi.
1.2 milyon asker sayısı, (Matthew Stover tarafından yazılan) Hassas Nokta romanına göre doğruydu. Geonosis Savaşı'ndan altı ay sonra klonlayıcılar bu asker miktarına ulaşacaktı. Guide to the Guide to the Grand Army of the Republic ve Republic Commando: Triple Zero romanında, Geonosis Savaşı'ndan bir yıl sonra 3,000,000 klon bulunuyordu.
TheForce.net'in edebiyat panosunun daha sonraki bir tartışmasında Kaufman tarafından bütün ordu için kesin bir figür olarak ele alınmasını reddeden açıklamalar yapıldı:[31]
- "Bilginize, tekrardan: 3 milyon. LFL bize sabit sayıda klonun atanmayacağı veya atanamayacağı konusunda çok netti. Bu nedenle, 3 milyon sayısı (ve daha fazlası) tüm savaş gücünü temsil etmiyor."
- ―Ryan Kaufman
Ek olarak, Klonların Saldırısı'ndan beri yapılan birçok hikaye düzinelerce savaş gösterdi, bunların çoğunda klonların devamlı olarak ağır kayıplar vermesi sıradan savaş droidleriyle karşılaştırıldıklarında "küçük, seçkin ve özel bir harekat kuvveti"ni temsil ettikleri iddiaları konusunda şüphe uyandırdı. Cestus Hilesi, sadece YSÖ 21 yılında, Geonosis istilasından en fazla bir yıl sonra, bir milyon klonun öldüğünü belirtiyor.
Bazı hayranlar Spaarti klonlarının varlığını ve devasa sayıdaki acemi askeri, yüksek asker sayılarının olası açıklamaları olarak işaret ediyor. Asker alımından, The Story of General Grievous: Lord of War, The New Essential Chronology ve bahsedildi ve Jedi Sınavı'nda klon olmayan güçler görüldü. Asker alımının yanı sıra, dikkate değer bir Jedi General olan Rahm Kota, klonları savaş için uygun görmüyordu ve bunun için kendine hizmet eden milislere sahipti. Cumhuriyet'in Ayrılıkçı kuvvetlerine karşı savaşa sürebileceği hiçbir merkezî askeriyesi bulunmamasından ötürü geniş bir klon ordusuna ihtiyaç duyulmasına karşın, Muunilinst Savaşı'ndan 8 ay sonrasına kadar Spaarti klonlama teknolojisi Cumhuriyet tarafından kullanılabilir olmadı.
Star Wars: Jedi Starfighter, "Nomad" gibi kaynaklardan ve hatta çeşitli Star Wars: Republic çizgi romanları ile Kötülük Labirenti ve Jedi Sınavı gibi romanlar aracılığıyla Geonosis Savaşı'ndan önce ve sonra klon olmayan askerlerin askeri çatışmalardaki kuvvetlerin büyük bir kısmında görev yaptığı ve çeşitli askeri organizasyonlara aktif olarak alındığı gösteren birkaç örnek var. Paralı askerlerin ve ödül avcılarının güvenilirliği ve kalitesi yüksek olmayacaktı ve savaşın başlangıcından itibaren klon olmayan askerlerin fazla sayısı bir klon ordusuna olan ihtiyacı giderecek ve Askeriye Yaratım Yasası üzerindeki münakaşayı sonlandıracak, bitirecekti. Fakat, Geonosis'ten önceki klon olmayan güçleri gösteren kaynakların tamamı küçük çaplı çatışmalara ve küçük savaşlara atıfta bulunuyor.
Ek olarak, Jedi Sınavı'nda Praesitly Savaşı'ndaki klon olmayan askeri güçler, çoğunlukla Cumhuriyet harici gönüllü güçlerdi. 50,000 piyade birimi ve binlercesi zırhlı birim ile yıldız gemisi mürettebatı olarak hizmet veren Özgürlüğün Oğulları ve Kızları gönüllü grubu, savaşın sonunda aktif üye sayısını 2,000'den az teknisyene indirdi. Dahası, klon olmayan Praesitlyn Savunma Kuvveti, klon olmayanların savaş droidleri ile savaşmada daha yeteneksiz olduğunu belirten komutanı ile birlikte bir droid istila kuvveti tarafından tamamen yok edildi. Aynı şekilde, Praesitlyn'e sadece 20,000 klon ile birlikte ek olarak klon olmayanlardan oluşan bir Cumhuriyet kuvveti gönderildiğinde, romanda sadece klon olmayanların komuta heyeti üyeleri, yıldız gemisi mürettebatı veya destek personeli olduğu tanımlandı. Kuvvetler, bir milyondan fazla olan Ayrılıkçı kuvvetlerle karşılaştığında, klonlar çok ağır zayiat verdi ve Jedi General tarafından Ayrılıkçı komutaya yapılan iki başarılı intihar görevi olmasaydı savaş kaybedilecekti.
İlk klonların birçoğu Geonosis Savaşı'nda savaştı: 192.000 klon asker kara cephesinde savaşırken,[32] yüzeye asker indiren on iki Acclamator-sınıfı taarruz gemisinde ve yere inmiş hâlde bulunan Konfederasyon filosuna saldırmakta olan "binlerce" diğer Cumhuriyet gemisinde de bilinmeyen miktarda klon mürettebat görev yapıyordu.[33]
Kara birlikleri ağır zayiat verdi, Ord Mantell'de bulunan tıbbi tesislere gelen gemiler hakkındaki raporlar, 12,000 kişinin triyaja ihtiyaç duyduğunu, 8,000 yürüyebilen yaralıyı ve 72,000 savaşa uygun askeri listeledi (Republic Commando: Hard Contact). Unknown Soldier: The Story of General Grievous'a göre General Grieveous, "tüm klon asker bölüklerini" veya en az 288 asker ve subayı kişisel olarak öldürdü. Ord Mantell raporundaki 100,000 kayıp asker, ya birden fazla üssün kullanıldığını, 100.000 uygun bir garnizon kuvveti olarak kabul ediliyor (Star Wars: Complete Locations'da Geonosis'teki dökümhanelerin yıkımından sonra bir tane kurulmasından beri) veya Büyük Ordu'nun ilk zaferinde %50'nin üzerinde zayiat verdiğini gösteriyor.
Revised Core Rulebook, Cumhuriyet'in acilen 1,000'den fazla Acclamator sipariş ettiğini belirtir, bu da en az 16 milyon askerden oluşan bir orduyu işaret eder, fakat bunların klonlar tarafından mı yoksa klon olmayanlar tarafından mı kullanılacağının planlaması hâlâ tartışmalıdır. Ek olarak, Traviss'in Triple Zero'su, (en azından savaşın o noktasına kadar) tüm Acclamator'ların klon mürettebatlardan oluştuğunu belirtir: Geonosis'de bulunan on iki Acclamator ile birleştiğinde bu, 713,000 civarında klonun (veya Cumhuriyet'in tüm savaş kuvvetinin %23'ü) büyük ölçüde savaş dışı gemi mürettebatlarıyla birleştiği anlamına geliyor.
Kötülük Labirenti, klonların Coruscant'ta güvenlik ve anti terörizm güçleri olarak hareket ettiğini ve her yerde her daim hazır olan kuvvetler olduğunu anlatır. Star Wars: Revenge of the Sith: The Visual Dictionary aynı zamanda, klon askerlerin Coruscant'ta ve diğer gezegenlerde "her yerde birden bulunan" kuvvetler olduklarını belirtiyor.
Sektör Yönetim Kararnamesi ile birlikte, Cumhuriyet'teki her gezegene "korumaları" için alaylarla birlikte valiler atandı (Sith'in İntikamı romanı). Bu eylemler, Cumhuriyet'in bir yandan uzun soluklu Dış Halka Kuşatmaları'nı sürdürdüğü (Star Wars: Klon Savaşları, Sith'in İntikamı) ve bir yandan da kuvvetleri her tarafa yayıldığı için sistemden sisteme geri çekilmeye zorlandığı bir zamanda gerçekleşti. (Sith'in İntikamı romanı)
Kaminolular, iş canlıları oldukları için Klonların Saldırısı'nda Lama Su'nun klonların uzun zaman aldığını söylemesi sürpriz değildi, aynı zamanda stoktaki birimlerle aynı olan ve sadece yüksek fiyatlara teşvik etmek için yeniden isimlendirilmiş gelişmiş model klonlarıyla övündükleri biliniyordu (The Clone Wars: The Pengalan Tradeoff).
Şu ana kadar Büyük Ordu'ya verilmiş en büyük sayı, savaşın başlangıcında yoğun muharebe değerlendirmesinden geçen milyonlarca klon tümeniydi. Bu bilgi, filmde bulunan gezegenlerle doğrudan ilgilenen Inside the Worlds of Star Wars: Attack of the Clones (Simon Beecroft ve Curtis Saxton tarafından yazılmış) kitabında belirtildi. Bu daha sonra, önceki üç Inside… kitabından bilgiler ile birlikte yeni bilgi parçalarından bilgi toplayan Star Wars: Complete Locations'da yeniden beyan edildi.
Savaş droidlerinin sayısındaki uyumsuzluk hakkında kısa hikaye Odds, BSK'nin sadece yüzlerce milyon savaş droidine sahip olduğunu, daha büyük sayıları Palpatine'in dâhil olduğu propagandalara bağladı. Bu, Grievous'un birkaç kentilyon droid komuta ettiğini belirten The Story of General Grievous: Lord of War makalesi ile direkt olarak çelişiyor. Kendi halkına yönelik herhangi bir Cumhuriyet propagandasının, kendi askerlerine fiilen erişimi olan düşmanın yüce komutanı üzerinde çok az etkisi olurdu. Bir diğer yandan, The Story of General Grievous: Lord of War'da verilen sayılar, sadece milyarlar olarak söylenen çeşitli mekanize savaş makinelerinin (savaş droidleri, Akbaba droidleri, tri-savaşçılar, tankçı droidler, Dolu ateşi droidler, vb.) sayısı ile Grieveous'un yönettiği kentilyonların arasındaki devasa uyumsuzluk yüzünden bir şekilde kusurlu. Standart savaş droidleri, droid araçlarından daha hızlı üretiliyordu ve daha vazgeçilebilirdi, aynı zamanda "kentilyonlarca savaş droidi" savaşta kullanılmayan BSK droidlerini de (OOM pilot savaş droidleri) içerebilir. Aynı zamanda Star Wars: Klon Savaşları: "Ambush"da Count Dooku, Kral Katuunko'ya "Droid ordularımız Cumhuriyet klonlarına kıyasla yüze bir ölçeğinde sayıca üstün." demişti eğer bu kelimenin tam anlamıyla alınırsa klonların sayısı katrilyonlara ulaşırdı. Ancan Klon Savaşları serisindeki büyük kara savaşlarının çoğunda BSK, Cumhuriyet'ten sayıca önemli ölçüde fazlaydı, neredeyse her zaman benzer sayıda Cumhuriyet ve BSK ana muharebe gemisi karşı karşıya geliyor ancak bu kısmen Cömert-sınıfı gemilerin (dizide BSK tarafından kullanılan ana gemiler) Venatör-sınıfı gemilerden 15 kat daha fazla asker taşıyabilmesiyle açıklanabilir. Bu hâlâ Cumhuriyet'e karşı kullanıldığı görülmemiş büyük sayıda droid gemileri bırakıyor (bu da BSK'nin ezici sayı üstünlüğü taktiklerine aykırı).
Star Wars: Revenge of the Sith Incredible Cross-Sections aynı zamanda, milyonlarca Ayrılıkçı savaş gemisinin Cumhuriyet filolarıyla birlikte yapılan savaşlarda kilitli kalmasından dolayı savaşın sonuna doğru sadece birkaç bin fırkateyn ve destroyerın, düzinelerce muharebe gemisi eşliğinde galaktik başkente saldırı düzenleyebileceğini belirtmişti. Sith'in İntikamı romanlaştırması (anlatıcının evren dışı bakış açısından), droidlerin klonlardan sayıca üstün olmasıyla birlikte BSK'nin sayıların gücüyle savaşı bu noktaya kadar sürdürdüğünü belirtir ve hatta Konfederasyon'un birkaç noktada kazandığını kasteder.
Dorling Kindersley'in kitap şeridi ile birlikte (belirli droid sayılarından ilk bahseden), evren dışı bir bakış açısıyla yazılıyor olduğunda, yüksek droid sayıları gerçekçi bir şekilde belirtilecek ve herhangi bir aldatmaca not edilecekti.
Ek olarak, bir savaş droidi direkt olarak bir klon askere eşdeğer değildi; standart B1-Serisi savaş droidleri ucuz ve harcanabilir birimlerdi, genellikle sivil bölgelerinde yaya devriyeleri için kullanıldılar. Gerçek askerlerin inisiyatif ve becerilerinden noksan oldukları için genellikle geniş birimler ile konuşlandırılırlardı. Karşı gücü ezmek için sayıca üstünlüğe bel bağlarlardı. Yine de B2 süper savaş droidi ve droidekalar hem çeşitli hem de nispeten zekiydi. Odds aynı zamanda, droid üretim merkezlerinin geniş çaplı sabotajını anlatır. Hikayeye göre, klonların benzer rahatlıkla vurulup öldürüldüğü gösterilmesine rağmen zayıflatılmış droidler klonlar için yok edilmesi çok daha kolay hedeflerdi. Ancak, Cumhuriyet'in tüm büyük droid dökümhanelerini sabote etmeyi başarıp başaramadığı şüphelidir.
501st Journal'dan ek olarak, seçkin birimlerin bile nispeten küçük eşitsizliklere olumsuz bir görüşü olduğu görülüyor:
- "Kashyyyk'e vardığımızda, işler korktuğumuz kadar kötüydü. Droidler hem silah, hem hareket üstünlüğü hem de sayı olarak beşe bir ölçekte bizden üstünlerdi."
- ―Emekli 501. Lejyon klon askeri
Star Wars: Klon Savaşları çizgi filminde sadece birkaç düzine geminin gözükmesi, Star Wars'da çoğu savaşın genellikle farklı kaynaklarda ayrıntılı hale getirilmesinden dolayı az anlam taşır. Ayrıca aynı seride, Coruscant Savaşı'nda yüzlerce Öngörü-sınıfı kurye/destroyer gösterildi, yine de bazı insanlar bunu güvenilmez olarak görüyor.
Başka bir ihtimal ise Lama Su'nun bahsettiği birlik sayılarının sadece Tipoca Şehri'nde eğitilen askerlere atıfta bulunmuş olabileceğidir ancak bu, Kamino Savaşı sırasında Obi-Wan Kenobi'nin replikleriyle çelişiyor:
- "Kamino, çeşitli hazırlık aşamalarında hâlâ bir milyon veya daha fazla klon askere sahip…"
- ―Obi-Wan Kenobi
Aynı zamanda, Lama Su'nun "birim" terimini tek bir askere atıfta bulunmak için kullanmadığı da mümkün. Eğer bir "birim", 576 askerden oluşan bir tabura atıfta bulunuyorsa (Lama Su'nun, Obi-Wan'ın ziyaretinde daha sonra söylediği gibi) bunlardan 200,000'i 115,200,000 klonu, diğerlerinin söylediği 1,000,000 ise 576,000,000 klonu ifade eder. Bu genel toplam olan 691,200,000 galaktik bir ordunun çekirdeği için daha uygun olurdu. 2.304 klondan oluşan bir "birim", 2.764.800.000 klondan oluşan düzen yerine birim olarak sınıflandırılan en büyük askeri tümendi. Dahası, eğer bir "birim", 15,000 kişiden oluşan gerçek bir İngiliz tümenine cismen en yakın düzene sahip olan lejyona işaret ediyorsa, 1,200,000 birim 18,000,000,000'den fazla klona sahip olacaktır, Konfederasyon altında bulunan devasa sayılardaki droidleri mağlup etmek için uygun olan gerçek bir "büyük" ordu.
Ancak, Klonların Saldırısı'nın sonunda formasyonda bekleyen klon askerlerin sayısı 624 olarak görülmesi (Sütün başına 26 sıra başına 24 kişi), Guide to the Grand Army'de sunulmuş sayılarla uyumsuzluk gösteriyor. Eğer bir birim, gerçekten bir taburun sayısına eşit oluyorsa, birçok kaynağın belirttiği 3 milyon birim sayısı göz önünde bulundurulduğunda ve bir birimin 576 klondan oluşan bir tabur olarak sayılması durumunda bu, klonların genel toplamının 1,728,000,000 olduğu anlamına gelecektir. Bu, Lama Su'nun klonlara hem "birimler" hem de "taburlar" olarak hitap etmesinden dolayı kabul edilebilir. Kaminoluların en küçük aktif aktif birimlerinin birkaç yüz kişiden oluşması mantıklı gözüküyor. Klonlamanın 10 yıllık bir işlem olmasından ve (Eğitim ve beslemenin de aynı zamanda hesaba katılacağından) pahalı olmasından dolayı, birinin birkaç asker almayı isteyip belki bir haftada maliyetin çok küçük bir kısmıyla 10 kat daha fazla droid alabilecekken 10 yıl beklemek zorunda olması mantıksız olurdu.
Buna ek olarak Cumhuriyet'e sadık olan bütün gezegensel ve hukuki güçler Büyük Ordu'ya dâhil edildi. Böylece Cumhuriyet, BSK'nin muhtemelen yüz milyarlarca savaş droidinden oluşan güçlerine karşı açık savaşta klon olmayan organik askerleri ile bir nüfus avantajına sahip olmuş oldu. Ancak, Şansölye Palpatine tarafından yapılan bir açıklamada potansiyel siyasi sonuçlardan dolayı sivillerin askere çağırılmadığı ima edildi[15] ama bu ima, The New Essential Chronology'de bulunan aşağıdaki açıklamayla çelişiyor:
- "Bununla birlikte, mecburi askerlik gerekli bir gerçeklikti. Her türden sayısız kişi Büyük Cumhuriyet Ordusu'na asker olarak çağrıldı."
- ―Daniel Wallace
Böylelikle, Büyük Ordu'nun klonlar, askere alınanlar ve gezegensel orduların birleşimi olması olasıdır.
Ek olarak, Konfederasyon muharebe gemisi Malevolence, en az ikisi üç gemilik görev kuvvetlerine karşı olmak üzere en az on dört saldırı yaptı.[34] Diğer on iki saldırının tekli gemilere yapıldığını farz edersek ki bu çok mümkün değil ve bu gemiler Venator sınıfı Yıldız Destroyerleriyse, bu çağdaki şöhretine uygun olacaktır, Malevolence'in göreceli önemiyle sadece mürettebatlarda en az 126,000 klon zayiatı verilmiş olması lazım. Eğer bu gemiler tamamen doldurulmuşsa, zayiat sayısı 180,000'e yükselir, bu da muharebeye hazır olan klonların sayısının onda biridir. Malevolence'in üstündeki endişe, zayiatları değil gemileri hiçbir belirti olmadan yok edebilmesiydi.[34] Bu, bazı kaynaklarda belirtilenden daha büyük bir klon ordusu olduğunun belirtisi gibi görünüyor.
Klonların Saldırısı'nda Kont Dooku, droidlerin savaşamayacağı kadar fazla klon olduğunu belirtti. Bu, savaşın başlangıcında BSK'nin zayiat oranının BCO'ya göre yirmiye bir olduğu tahminiyle desteklenir. Savaşta, 3 milyon civarında droid ve yaklaşık olarak 200,000 klon olması gerektiğinden, bu tahmine göre orada olan klon ordusu droid ordusunu kolayca idare edebilirdi.
Ancak Kont Dooku bunu, Nute Gunray'in "aktif tüm droidleri savaşa gönderin" önerisine yanıt olarak söylemişti. Dooku, uzun ve zor bir savaş istiyordu. Dooku'nun, Palpatine ile iktidara yükselmesini kolaylaştırmak için savaşa ihtiyacı vardı. Star Wars: The Clone Wars video oyununda, "her biri tüm bir gezegeni tehdit etmeye yetecek kadar ateş gücüne sahip" olduğu için Droid Çekirdek Gemilerini yok etme emri verildi. Benzer bir açıklama Bölüm II'nin romanlaştırılmasında Obi-Wan'ın düşünceleri yoluyla verildi. BSK güçlerinin Cumhuriyet'e karşı daha uzun dayanması için geniş olanakları vardı, bu da savaşın ilerleyen kısımlarında asker sıkıntısına yol açmış olabilir.
Bir milyondan fazla gezegen savaşta yarıştı, gezegen başına bir milyon askerle ordunun bir trilyon gücünde olması gerekiyordu.
Görünümler[değiştir | kaynağı değiştir]
Canon dışı görünümler[değiştir | kaynağı değiştir]
- LEGO Star Wars: The Video Game
- LEGO Star Wars: The Complete Saga
- LEGO Star Wars III: The Clone Wars
- Kowakian Monkey-Lizard
- Giant spiders are awesome....
- Always count your clones before take-off
- You can't hit the brakes in space
- Orders are orders
- Sith make the best pancakes
- That's no Space Station
- Always trust Secret Strategy 3
- Spinning isn't Always a Good Trick
- Every brick has a beginning
- A droid in the hand is worth two in the asteroid belt
- LEGO Star Wars: The Quest for R2-D2 game
- LEGO Star Wars: The Quest for R2-D2 film
LEGO Star Wars: Microfighters – "Episode 2: Tank Attack Antics"- LEGO Star Wars: Revenge of the Brick
- Star Wars Battlefront: Renegade Squadron
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar ve referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ↑ 1,0 1,1 Darth Plagueis
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Star Wars: Bölüm II Klonların Saldırısı
- ↑ Star Wars: The Clone Wars roman
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 The Essential Guide to Warfare
- ↑ 5,0 5,1 Star Wars: Bölüm III Sith'in İntikamı
- ↑ Darth Bane: İkili Yönetim
- ↑ 7,0 7,1 Kötülük Labirenti
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Star Wars: Bölüm III Sith'in İntikamı romanlaştırma
- ↑ 9,0 9,1 Star Wars: Revenge of the Sith: The Visual Dictionary
- ↑ Coruscant Nights I: Jedi Twilight
- ↑ Star Wars Insider 96
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Order 66: A Republic Commando Novel
- ↑ The Rebel Alliance Sourcebook
- ↑ The New Essential Chronology
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Republic Commando: Triple Zero
- ↑ The Star Wars: The Clone Wars romanı, BCO Merkezleri'nin konumunun Coruscant'taki Jedi Tapınağı'na yakın olduğunu belirtir. Republic Commando: Triple Zero Merkezleri, Coruscant Komuta Merkezi'ne yerleştirir, aynı zamanda ikinci yapının da Coruscant'taki Jedi Tapınağı'na yakın olduğu bulunabilir.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 17,7 Guide to the Grand Army of the Republic
- ↑
Star Wars: Klon Savaşları – "Senato Cinayetleri"
- ↑ Star Wars: Battlefront
- ↑ Star Wars: Battlefront II
- ↑ 21,0 21,1 Star Wars: Klon Savaşları film
- ↑ Star Wars: Klon Savaşları – "İş Başında Kayıp"
- ↑ Galaxy at War
- ↑ 24,0 24,1 Star Wars: Klon Savaşları – "Bilinmeyen"
- ↑ Star Wars: Klon Savaşları – "Mandalore Düşesi"
- ↑ Star Wars: Klon Savaşları – "Aldatmaca"
- ↑ 27,0 27,1 The Clone Wars Campaign Guide
- ↑
Databank'te MiniMag PTL missile launcher (içerik artık eski; backup link)
- ↑ Star Wars: Klon Savaşları – "Krell Katliamı"
- ↑ 30,0 30,1 Star Wars: Klon Savaşları – "Gizli Silahlar"
- ↑ Guide to the Grand Army (Insider #84) on the Jedi Council Forums (Literature board; posted by Ryan_Kaufman on 9/20/2005; accessed Ekim 17, 2020) (yedek bağlantı)
- ↑ Star Wars: Complete Locations, p. 88
- ↑ Klonların Saldırısı roman
- ↑ 34,0 34,1 Star Wars: Klon Savaşları – "Malevolence'ın Yükselişi"