 |  |
- "Ve onun bir siyasetçi olduğuna unutma, ona güvenemeyiz."
- ―Obi-Wan Kenobi, Padmé Amidala hakkında
Siyaset, bir hükûmetin politikaları gibi, oluşturdukları toplumlar içinde ve genelinde bireyler arasındaki güç ilişkileriyle ilgili faaliyetlerdi. Kariyerleri gereği bu tür faaliyetlerde bulunanlar, demokratik yönetim sistemlerinde seçmenler tarafından seçilen bir siyasetçi olarak adlandırılırdı. Galaksi genelinde, hem savaş hem de barış zamanlarında dinamik ve değişime tabi olan diktatörlükler ve monarşiye dayalı gelenekler de dâhil olmak üzere birçok farklı hükûmet biçimi mevcuttu. Yeni Cumhuriyet Devri'nde, "Bir siyasetçinin vaadi önemsizdir" diye eski bir Corellia sözü biliniyordu.[2] Jedi Şövalyesi Obi-Wan Kenobi de bir kere siyasetçilere güvenilmemesi gerektiğini belirtmişti.[1]
Hükûmet türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Siyasetçilerin oturup, sorunları tartışıp, en iyi olana karar verip bunu uygulamaya koydukları bir sisteme ihtiyacımız var."
"Yaptığımız da tam olarak bu. Ama insanlar her zaman anlaşmıyor." - ―Anakin Skywalker ve Padmé Amidala
Bir cumhuriyette, insanlar bir kralın aksine halk tarafından başa getirilmiş bir temsilci ya da lider tarafından yönetiliyordu.[3] Galaktik Cumhuriyet, seçimle göreve gelmiş senatörlerden oluşan yapısıyla bütün galaksiyi kaplayan bir demokrasiydi.[4] Ancak bu, cumhuriyetin kusurları olmadığı anlamına gelmezdi. Senatör Padmé Amidala'nın da dile getirdiği gibi, seçilmiş temsilciler genellikle bir oy birliğine varmak için çok inatçıydı ve bazıları rüşvet bile alıyordu.[1][5] Buna ek olarak temsilcilerin çoğu ortak çıkarları tamamen unutmaya, sadece kendi ve kendi ana gezegenlerinin çıkarlarını düşünmeye başlayabiliyordu.[6] Jedi Şövalyesi Obi-Wan Kenobi, senatörlerin çoğunun tek amacının önerilerini destekleyenleri memnun etmek olduğunu ve bunun da onları cumhuriyetin ideallerini unutmaya yönlendirdiğini düşünüyordu.[1]
Monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalıtsal monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Kralınız olarak, sadakatimi bütün Mon Kala halkına adıyorum."
- ―Mon Kala kralı Kral Lee-Char
Kalıtsal monarşide, herhangi bir partiden bağımsız olarak başa gelen biri —cinsiyetine göre kral ya da kraliçe— doğuştan gelen bir hak ile kendi halkını ve gezegenini yönetiyordu. Kadim Haneler, eski galaktik kraliyet ailesinden geliyordu.[8]
Ancak bazen, bir soyun yerindeliği tartışılırdı. Klon Savaşları sırasında Mon Kala Prensi Lee-Char'ın babasının yerini alacağı önceden belirlenmişti fakat Quarren sakinleri tahta kendi türlerinden birinin geçmesini istemişti, bu da onları veliahtla bir savaşa sürükledi.[9] Monarşi ile yönetilen diğer gezegenlerden bazıları; Aleen[10], Toydaria[11] ve Onderon'du.[12] Bazı hükümdarlar, Naboo'nunki gibi seçilerek başa geliyordu.[1] Alderaan'da taht hükümdarın en büyük çocuğuna geçiyordu ancak bu kişinin, Rağbet Günü'nde açıklanacak olan vücut, kalp ve zihin mücadelelerini tamamlaması gerekiyordu.[13]
Yeni Cumhuriyet döneminde, soyluların kendileri de dâhil olmak üzere çok az kişi hâlâ kalıtsal soyluluğa önem veriyordu. Bundan dolayı birçok gezegendeki "soylu" ünvanı sadece sembolik bir ögeye dönüşmüştü.[8]
Seçimli monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Seçilen en genç kraliçe değildim, ama şimdi tekrar bir düşündüğümde, yeterince büyük olmadığımı düşünüyorum."
- ―Padmé Amidala, Anakin Skywalker'a
Hükûmetlerin karma türleri de vardı. Naboo'da devlet başkanı kendi halkı tarafından seçilen bir kral ya da kraliçeydi.[14] Bu başkan, Naboo Kraliyet Danışma Konseyi denen bakanlardan oluşan bir kurul tarafından desteklenirdi.[15] Ek olarak, bu seçilen hükümdar Naboo anayasasına göre sadece iki dönem görevde kalabiliyordu.[1]
İmparatorluk[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Güvenlik ve kalıcı dengeyi sağlamak adına Cumhuriyet, ilk Galaktik İmparatorluk haline çevrilecek! Daha güvenli ve huzurlu bir toplum için."
- ―Darth Sidious
Bir imparatorluk, çeşitli bölge ve kümelerin merkezî bir otoritenin altında topluca oluşturduğu galaksiler arası jeopolitik bir organizasyondu. Çoğu zaman aynı Galaktik İmparatorluk'ta da olduğu gibi, bu bölgeler bir tek hükûmetin yargısı altına düşüyordu.[17] Diğer durumlarda imparatorluklar daha incelikliydi. Egemenliklerini ortaya koymazlardı ve toplam büyüklükler devrediliyordu. Böylece bölgeler resmî bağımsızlıklarını koruyordu. Ancak yine de çoğu zaman bölgedeki en güçlü hükûmete boyun eğiyorlardı. Bunun güzel bir örneği, gezegeninin Aristokra'nın idareci haneleri tarafından kontrol edildiğini anlayan soyutlanma taraftarı Chiss Yükselişi'ydi.[18]
Çoğu İmparatorluk, cinsiyete bağlı olarak imparator veya imparatoriçe denen tek bir lider tarafından yönetiliyordu.[19]
Diktatörlük[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Bu bence bildiğin diktatörlük."
"Yani, işe yarıyorsa…" - ―Padmé Amidala ve Anakin Skywalker
Bir diktatörlük, merkezî otoritenin çok büyük yetkiye sahip olan bir birey tarafından yönetildiği bir hükûmet türüydü. Diktatör denen bireyin otoritesi; basının engellenmesi, siyasi aktivistlerin gözaltına alınması ve her yerde her zaman olan güvenlik önlemleriyle halkın görüşlerini yönetimin lehine manipüle etme gibi ezici yöntemler kullanırdı. Diktatörlüğün bir türüne de faşizm denirdi.[20]
Klon Savaşları döneminde Quarzite gezegeni, Belugalı diktatör Lord Otua Blank tarafından yönetiliyordu.[21] Önceden Cumhuriyet'in Yüce Şansölye'si olan Sheev Palpatine, İlk Galaktik İmparatorluk'un kuruluşunu duyurunca galaktik hükûmet, demokrasiden diktatörlüğe[22], daha da açık olmak gerekirse, faşist bir rejime geçti.[20]
Askerî memurlar tarafından yönetilen yönetim şekline ise stratokrasi deniliyordu.[23]
Hutt Jabba Desilijic Tiure'nin suç imparatorluğu gibi herhangi bir hükûmet olmayan, büyük, suç odaklı organizasyonlar da diktatörlükle yönetilebilirdi.
İttifak[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Ticaret Federasyonu'ndaki dostlarımız desteklerini gösterdi ve droid orduları sizinkilerle birleştiğinde galaksideki en güçlü orduya sahip olacağız. Jedi şaşkına dönecek. Cumhuriyet yapacağımız herhangi bir talebi kabul edecek."
- ―Dooku
Bir ittifak, ortak bir amaç uğruna bir araya gelen gruplara tümüne verilen isimdi. Bir konfederasyon örneği Ayrılıkçılar olarak da bilinen Bağımsız Sistemler Konfederasyonu'ydu. Konfederasyon, hükûmet yolsuzluğu ve artan vergiler dolayısıyla Galaktik Cumhuriyet'ten ayrılan yıldız sistemleri tarafından kurulmuştu.[24] Konfederasyon askeriyesi, liderlerinin İdari Ayrılıkçı Konseyi'nde bulunduğu Şirketler Birliği, Galaksilerarası Bankacılık Klanı, Tekno Birliği ve Ticaret Federasyonu gibi büyük şirketler tarafından kurulmuştu.[25]
Ancak galaksinin bilmediği şekilde Konfederasyon, Ayrılıkçı Krizi ve Klon Savaşları'nı Sith'i galaksinin başına getirme amacı için kullanan Sith Lordu Darth Sidious'ın gizli etkisi altındaydı. Konfederasyon kendisinin demokratik bir hükûmet olarak tanımlıyordu ve Ayrılıkçı dünyalardan seçilmiş temsilcilerden oluşan bir Ayrılıkçı Senatosu'na sahipti.[24]
Asi Birliği olarak da bilinen Cumhuriyet'i Yeniden Kurma Birliği, Galaktik İmparatorluk'a karşı küçük asi hücrelerinin birleşmesiyle oluşan büyük bir isyan gücüydü.[26] Asi Birliği'nin belirtilen amaçları İmparator ve güçlerine karşı gelerek özgür varlıkların haklarını ihlal eden İmparatorluk kanunlarını reddetmek, İmparatorluk'u yok etmek ve galaksiye tekrar özgürlük getirmekti.[20]
Görünümler[değiştir | kaynağı değiştir]
Canon dışı görünümler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar ve referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]
|
